Een terugblik in woord en beeld op de sobere maar dankbare viering van mijn persoonlijke D-Day op 6 juni 2024, met een grote verrassing: de aanbieding van een fraaie blauwe cassette om de indrukwekkende glossy Ad! 

De afgelopen twee jaar waren moeilijk. De herseninfarcten van mijn lieve echtgenote Ans veranderden ons leven ingrijpend. Aan haar diabetes was Ans wel gewend, en forse slokdarmklachten had zij overwonnen. Maar de tijdelijke uitval van essentiële functies noopten tot drie langdurige revalidaties in Ewijk. Dankzij de voortreffelijke zorg in Revalidatiecentrum Waelwick keerde Ans steeds monter terug naar huis, totdat ze bij een val haar heup brak. De operatie lukte, maar het herstel niet, mede als gevolg van haar diabetes. Ik vroeg me af, of ik nog geen vier maanden na het overlijden van Ans wel mijn 90e verjaardag kon vieren? Na veel wikken en wegen, ook met mijn zussen, besloot ik toch familieleden, vrienden en buren te vragen om op 6 juni 2024 – mijn persoonlijke D-day – mijn gast te zijn.

Want, zo besefte ik: het bereiken van de leeftijd van 90 jaar is toch een onmiskenbare mijlpaal, een moment ook om even stil bij te staan, liefst niet alleen. Gegeven de omstandigheden niet uitbundig, maar wel dankbaar voor de jaren die mij intussen gegeven zijn. Natuurlijk blijft het gemis van Ans, maar de troost van het medeleven maakt intussen erg veel goed. Bovendien hadden Babette Lansink en Addie van der Steen alle hulp toegezegd. Vandaar dus de uitnodiging voor wat door het aangename weer een bescheiden huis- en tuinfeest werd op de Willem Schiffstraat 3 in Nijmegen: het huis waar Ans en ik in het vroege voorjaar van 1981 zijn gaan wonen: een plek in Groenewoud waar het in alle jaargetijden goed toeven is (en blijft). De grote opkomst heeft mij goed gedaan, de vele hartelijke woorden ook.

Op de uitnodiging schreef ik, dat geschenken niet nodig waren, nu de tijd van ‘ontspullen’ dichterbij komt. De meeste gasten hadden die kanttekening goed begrepen. Niettemin brachten de buren enkele planten mee, omdat zij – zo las ik – vaak van onze tuin genieten. Enkele gasten vonden dat zij de wijnvoorraad moesten aanvullen, en een enkeling meende, dat stichtelijke lectuur voor mij geen kwaad kon. En jarenlange, tot op het laatst zorgzame vriendinnen van Ans – Anneke, Brigit en Emilieke – verrasten mij met de invitatie voor een lunch op een onbekende plek. Wel kreeg ik te horen, dat ik stevige wandelschoenen moest aantrekken. Kennelijk maakte een voettocht deel uit van de verrassing. In de auto bleef onduidelijk, waar we terecht zouden komen, zelfs toen we op de Hatertseweg Nijmegen uit reden. 

Bij de Diervoort aan de Walrickseweg dacht ik, dat we naar het befaamde pannenkoeken-restaurant zouden gaan, ook nog toen we de auto stalden op de parkeerplaats voor wandelaars, die naar de Hatertse Vennen op zoek gaan. Maar nee: we zouden over een bospad te voet naar een ander etablissement gaan: Boerderij-Theehuis de Eikenhorst aan de Staddijk in Wijchen. Ik was echter mijn wandelstok vergeten. Het werd dus een autorit over de smalle Staddijk, die ik kende van de vierde dag van de Vierdaagse, wanneer de lopers na 500 meter linksaf slaan op de Heiligeweg, richting Alverna. De Eikenhorst was een openbaring: een gezellig boerderij-restaurant aan het Wychens Ven, met een mooie lunchkaart. De boerenomelet smaakte voortreffelijk, de ijskaffee met slagroom ook.

Terug naar 6 juni 2024, waar Leonore Biegstraaten en Sophie van Kempen mij de grootste verrassing van de dag bezorgden: een fraaie met blauwlinnen omgeven doos met daarin een dikke glossy, getiteld Ad!. In eendrachtige samenwerking hadden Leonore – mijn opvolgster als voorzitter van het Ds. Visscherfonds en Sophie, met wie ik als  meerdere boeken heb gemaakt – familieleden, vrienden, buren en relaties benaderd met de vraag om een bijdrage, met als resultaat een bijzondere tocht door de tijd, in woord en beeld, mooi ingeleid door een hartelijke brief van burgemeester Hubert Bruls. Een blik op de inhoudsopgave deed mij beseffen, dat de samenstellers in korte tijd een grote prestatie hadden geleverd. Van de weeromstuit vergat ik Leonore’s mooie toespraak te beantwoorden. 

Het inkijkexemplaar ging tijdens het huis- en tuinfeest van hand tot hand, ook van de gasten, die een bijdrage hadden geleverd. De uren en dagen na de persoonlijke D-Day heb ik genoten van de glossy, die gelet op het aantal pagina’s en ook gezien de inhoud best een boek genoemd mag worden. Harrie Gerritz, Sophie van Kempen, Cobie Jolink, Eduard Kimman en Piet Timmermans hadden meer pagina’s nodig om herinneringen te boekstaven. De bestuursleden van het Ds Visscherfonds – Leonore Biegstraten, Ton Seesing, Mieke Gieling, Hans de Hoog, Jan Jaap Schmitz en Jan roelofs – belichtten vooral bestuurlijke aspecten, ieder vanuit een eigen invalshoek. De buren uit de Willem Willem Schiffstraat lieten ook van zich lezen, net zo als familieleden uit de Lansink- en van Dam-hoek. 

Ook de ploeg, waarmee ik in 2017 Challenging Changes, het boek over de relatie tussen circulaire economie en de ladder van Lansink, had gerealiseerd – Jan Storm, Dick Zwaveling, Bart de Bruin, Leo Schrijver en Sophie van Kempen – droegen bij aan de glossy. Datzelfde geldt voor vrienden van allerlei komaf: Erna van de Ven, Lidy Smits, Jos Bakkers, Hans Hessing, Mark Buck, Tim en Ine Zaal, Hans en Brigitta Bootsma: een gevarieerd gezelschap van vrienden, dichtbij en veraf, die herinneringen ophalen aan de inzet van Ans voor de Petrus Canisiuskerk, aan onze deelname aan de Vierdaagse, of aan de hechte vriendschap met Ans, die mij soms meenam naar reünies van haar metgezellen. Klaas Bouwmeester, Sophie’s partner, verdient alle hulde voor de eindredactie van de glossy. Als toegift voegde hij eenbijzondere kruiswoordpuzzle toe.

Woorden tellen, maar beelden spreken, zo schreef ik in De Toren van Babel, het kunstenaarsboek, dat ik in 2019 met Harrie Gerritz en Sophie van Kempen uitgaf. De wellicht gevleugelde woorden gelden ook voor de afbeeldingen in de glossy Ad!. Ik denk aan de artistieke bijdragen van bevriende kunstenaars Harrie Gerritz, Cor Litjens, Huub en Adelheid Kortekaas, Alexander Bobkin, Coen Vernooij, Marena Seeling en Ria Roerdink: allemaal kunstenaars die ik al heel wat jaren bewonder. Toen Ans en ik Nijmegen goed en wel hadden leren kennen, ontwaakte en groeide onze belangstelling voor kunst (en voor oude kaarten, maar dat is een ander verhaal). De fotoreeksen van Jan van Teeffelen en Ger Loeffen in de glossy brengen beelden uit Nijmeegse leven in herinnering: politiek, Knotsenburg, sport, Vierdaagse, Zomerfeesten: trefwoorden die nog steeds opgeld doen.

Harry van Kuyk, een Nijmeegse kunstenaar, die ik in 1972 in de befaamde City Bar van Jo Samson voor het eerst ontmoette leerde mij, dat een mens in de breedte moet leven, want – zo zei hij – de lengte heb je niet in de hand. Ik gaf hem gelijk, maar voegde er wel aan toe, dat de diepte – of beter gezegd: diepgang – ook telt. Welnu: terugkijkend op negen decennia kan ik moeilijk ontkennen, dat ik de breedte heb verwaarloosd. Integendeel. Dat ik in heel wat domeinen het een en ander heb kunnen doen, dank ik echter aan mijn ouders en familieleden, aan mijn geloof in de Eeuwige, aan alle mensen, met wie ik heb mogen samenwerken, en bovenal aan mijn lieve echtgenote Ans, die net als ik in de breedte leefde. Zij zou met mij genoten hebben, wanneer we samen de mijlpaal van 90 hadden moegen passeren.